50 VE DAHA FAZLA ÇALIŞANI OLAN İŞYERLERİNDE UYGULANACAK EK YÜKÜMLÜKLER
50 VE DAHA FAZLA ÇALIŞANI OLAN İŞYERLERİNDE UYGULANACAK EK YÜKÜMLÜKLER
ESKİ HÜKÜMLÜ ve ÖZÜRLÜ ÇALIŞTIRMA
İşverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde %3,
kamu işyerlerinde ise %4 ve %2 eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdür. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.
Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınır. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür. Oranın hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate alınmaz, yarım ve daha fazla oranlar tama dönüştürülür. İşyerinin işçisi iken sakatlananlara öncelik tanınır.
İşverenler çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu aracılığı ile sağlanır. Bu kapsamda çalıştırılacak işçilerin nitelikleri, hangi işlerde çalıştırılabilecekleri, bunların işyerinde genel hükümler dışında bağlı olacakları özel çalışa ile mesleğe yöneltilmeleri, mesleki yönden işverence nasıl işe alınacakları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Yükümlü olunan ve çalıştırılmayan her işçi ve çalıştırılmayan her ay için kamu işyeri veya özel sektör olduğu fark etmeksizin cezai müeyyidesi uygulanmaktadır. Bu cezai müeyyide 2018 yılında 2.627 TL’dir. Hatta konuyla ilgili denetimlerde geriye dönük 3 yıl incelenerek çalıştırılmayan her ay ve yükümlü olunan her engelli işçi için hesaplanan tutarlar söz konusu olabilmektedir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU OLUŞTURMA
Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.(6331 S.Y. 22.md)
İŞ GÜVENCESİ HÜKÜMLERİ
İşyerinde çalıştırılan işçi sayısı 30 ve üzerinde ve bu işyerlerinde çalışan işçilerin kıdemleri 6 aydan fazla ise, 4857 sayılı Kanun’un 18-21’inci maddelerinde yer alan iş güvencesi hükümlerinden yararlanmaları mümkündür. İş güvencesinden yararlanmak için gerekli olan 30 işçinin hesabında aynı işverenin sahibi olduğu aynı işkolundaki tüm işyerlerindeki işçi sayılarının dikkate alınması, işçilerinin 6 aylık kıdeminin hesabında da aynı işverenin tüm işyerlerinde geçen sürelerinin dikkate alınması gerekmektedir.
İş güvencesi hükümlerinden yararlanan işçilerin, iş sözleşmesini işveren geçerli bir neden olmaksızın fesih edememektedir. Geçerli nedenlere dayanmaksızın işçilerin iş sözleşmelerinin işveren tarafından fesih edilmesi halinde, işçilerin bir ay içinde iş mahkemesinde işe iade davası açma hakları bulunmaktadır. Açılan dava sonucunda, işçinin iş sözleşmesinin geçerli bir nedene dayanmaksızın fesih edildiğine karar verildiği taktirde, İş mahkemesi, 4 aya kadar boşta geçen sürelerin ücretinin ödenmesine ve ayrıca işçinin 10 gün içerisinde işbaşı yapma talebine rağmen, tekrar işyerine alınmaması halinde 4-8 aylık işe almama tazminatının ödenmesini karara bağlamaktadır.
TOPLU İŞÇİ ÇIKIŞINI 1 AY ÖNCEDEN BİLDİRME YÜKÜMLÜĞÜ
4857 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesine göre, işyerinde çalıştırılan işçi sayısı 20 ile 100 işçi arasında ise 10 işçinin, işçi sayısı 101-300 arasında ise en az %10 oranında işçinin, İşçi sayısı 301den fazla ise en az 30 işçinin iş sözleşmesi 4857 sayılı Kanun’un 17’nci. maddesine göre bir aylık sürede, topluca veya farklı tarihlerde işverence işten çıkartılması halinde, fesih tarihinden 30 gün öncesinden yazı ile İş Kur Müdürlüğü’ne ve ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’ne bildirilme yükümlüğü bulunmaktadır.
OTOMATİK BES BAŞLAYACAK
*Çalışan sayısı 1.000 ve üzeri olan şirketler; 1 Ocak 2017
*Çalışan sayısı 250 – 999 arasında olan şirketler; 1 Nisan 2017
*Çalışan sayısı 100 – 249 arasında olan şirketler; 1 Temmuz 2017
*Çalışan sayısı 50 – 99 arasında olan şirketler; 1 Ocak 2018
*Çalışan sayısı 10 – 49 arasında olan şirketler; 1 Temmuz 2018
*Çalışan sayısı 5 – 9 arasında olan şirketler; 1 Ocak 2019
BES sistemine katılmanız halinde prime esas kazancın %3’ü çalışanların maaşlarından kesilecek ve sisteme aktarılacaktır. Ancak isteyenler daha fazla kesinti yapılmasını da talep edebilmektedir. Üst sınırla ilgili bir kısıtlama bulunmamaktadır. Sistemde kalınması durumunda her ay katkı paylarına devlet %25 oranında katkıda bulunacaktır.